Në 2004 kam shkruar një libër, marrë nga teza e doktoraturës me titull: “Të hiqesh si italian. Strategji imitimi social të emigrantëve shqiptarë”.
Thelbi i tezës ishte se mimetizimi apo imitimi social është një proçes universal, të cilin e vënë në akt të gjithë ata përfaqësues të grupeve të diskriminuara, në kontekste të caktuara të jetës së përditshme, për të shmangur një kufizim të ndjeshëm në lidhje me qasjen ndaj burimeve lokale në dispozicion.
E gjithë kjo i shtyen njerëzit, shpesh jo të mbledhur në grupe, që të fshehin identitetin e tyre dhe, në bazë të kompetencave të secilit, të përformojnë rolin e vendasit ose të pjesëtarëve të grupeve dominuese në përgjithësi.
Duke rishikuar këtë teori pas pothuajse 10 vjetësh dhe duke pasur parasysh rritjen dhe përparimin e pranisë shqiptare në Itali, arrij të kuptoj nevojën për një konkluzion kohësor, njësoj si shumë teori të tjera mbi fazat e emigrimit dhe integrimit, (nga Portes e gjer tek Castells): kjo situatë është më e shpeshtë, në një grup të caktuar etnik, jo vetëm kur ekzistojnë kushte ne favor të socializimit, por sidomos gjatë fazave të para të emigrimit, pra kur individët janë më të shpërndarë dhe nuk është ende rrënjëzuar ende një identitet si grup emigrant.
Janë tre elementë që më shtyjnë të pohoj se në rastin e shqiptarëve të Italisë, në veçanti, mimetizimi social nuk përfaqëson më një strategji mbijetese për pjesën më të madhe të tyre:
- Krijimi i një mjeti informimi dhe diskutimi online (albanianews.it )
- Krijimi i një rrjeti shoqatash shqiptare, në Toscana dhe Emilia
- Pjesëmarrja politike gjithnjë e në rritje
Një rast i afërt dhe shumë domethënës vjen nga Asti, ku shqiptarët dolën në rrugë, me flamujt e tyre, për të kërkuar të drejtën e shenjtë për një pjesëmarrje më të gjerë në jetën politike. Ata flamuj, që deri para njëzet vjetësh ngjallnin frikë, tashmë ekspozohen hapur bashkë me krenarinë e shenjtë nacionaliste që ka karakterizuar gjithmonë kulturën shqiptare.
Shqiptarët nuk kanë arritur ende një forcë të tillë sa të kenë një ndikim të fortë në debatin politik Italian, si për shembull latino-t apo italo-amerikanët në Shtetet e Bashkuara. Por janë në udhën e duhur për t’u shndërruar në përfaqësues politik të të gjithë emigrantëve.
Ata gëzojnë sot për sot një nga nivelet më të larta të integrimit në krahasim me komunitetet e tjera të huaja në Itali. Të dhënat mund të krahasohen qoftë nga ana ekonomike, në bazë të numrit të firmave me pronarë shqiptarë, qoftë nga martesat e përziera me qytetarë italian dhe nga numri i studentëve shqiptarë në universitetet dhe shkollat italiane.
Gjithashtu, duhet vënë në dukje fakti se tashmë racizmi populist italian i kohëve të fundit ka vënë në shënjestër popullata të tjera ( si për shembull rumenët apo popullsitë nomade). Por, edhe për ata, në një tjetër mënyre ndoshta, cikli i stigmatizimit /tolerancës do të përparojë.
Ky artikull është publikuar më parë në blogun personal të sociologut Vincenzo Romania, pedagog në Universitetin e Padovas. Titulli origjinal: “Quando il mimetismo non rappresenta più una strategia di sopravvivenza”
Përkthyer nga Daniela Vathi
